Czym jest przedawnienie długu? Kiedy następuje? Jak wpływa na historię kredytową i wpis do rejestru BIG? Jakim zasadom podlega przedawnienie długów alimentacyjnych, bankowych, spadkowych i innych? Poniżej omawiamy wszystko to, co dłużnicy powinni wiedzieć o przedawnieniu roszczeń.
Posiadanie zadłużenia nie jest ani komfortowe, ani choćby „neutralne”. Jeszcze mniej ma z tym wspólnego wówczas, gdy pojawiają się problemy z jego spłatą. Jeśli problemy te przybiorą większe rozmiary, do osoby zadłużonej prędzej czy później zgłosi się wierzyciel lub wynajęta przez niego firma windykacyjna. Niekiedy zdarza się jednak i tak, że przez dłuższy czas nikt nie upomina się o uregulowanie zaległych należności. Jeśli ten okres „milczenia” trwa odpowiednio długo, następuje przedawnienie długu, które pozwala nierzetelnemu dłużnikowi uniknąć odpowiedzialności. Wbrew dość powszechnemu przekonaniu, nie oznacza to jednak końca wszystkich jego problemów. Sprawa jest zdecydowanie bardziej złożona i wymaga szerszego przeanalizowania.
Co to jest przedawnienie?
Przedawnienie nie rozwiązuje wszystkich problemów osoby zadłużonej z bardzo prostego powodu: nie jest ono równoznaczne z unieważnieniem. Inaczej mówiąc, zgodnie z prawem przedawniony dług istnieje nadal i w dalszym ciągu wywołuje szereg negatywnych konsekwencji, w tym trudności w zaciąganiu nowych kredytów i innych zobowiązań.
Istota przedawnienia roszczenia
Przedawnienie stanowi instytucję prawa cywilnego, która pozwala dłużnikowi, po upływie określonego prawem terminu, uchylić się od zaspokojenia roszczenia. Takie rozwiązanie zostało szczegółowo opisane w art. 117 Kodeksu cywilnego i ma na celu zachęcić wierzycieli do tego, by nie zwlekali zbyt długo ze ściąganiem należności.
Co może ulec przedawnieniu?
Jak już wcześniej wspomniano, instytucja przedawnienia działa tylko w stosunku do cywilnoprawnych roszczeń majątkowych. W praktyce jednak lista zobowiązań zaliczanych do tego typu roszczeń jest długa i obejmuje dobrych kilkanaście pozycji. Ważny jest przy tym fakt, że termin przedawnienia wierzytelności może być różny w zależności od jej rodzaju. Kiedy następuje przedawnienie długu w przypadku wybranych, popularnych typów zobowiązań?
Tu ciężko o jednoznaczną odpowiedź. Choć prawo zakłada, po jakim czasie dochodzi do przedawnienia długu, to jest wiele odstępstw i tak naprawdę trudno mówić o całkowitym przedawnieniu – w znaczeniu anulowania – długu. Co to oznacza? Że choć faktycznie, według prawa dług się przedawni, to wciąż pozostanie niespłacony, a osoba, która go zaciągała w dalszym ciągu będzie uznawana za dłużnika.
Przedawnienie długów bankowych
W zakresie produktów kredytowych i pożyczkowych nie stosuje się jednego, konkretnego terminu przedawnienia. Jeśli chodzi o niespłacone zadłużenie na karcie kredytowej, czy też klasyczne kredyty i pożyczki, przedawnienie następuje po upływie 3 lat. W przypadku kredytu hipotecznego obowiązuje taki sam okres, ale odnosi się on wyłącznie do odsetek – sądowy nakaz zapłaty może zostać więc wydany nawet po okresie przedawnienia. Debet w koncie podlega już innym przepisom i przedawnia się po upływie 2 lat, liczonych od dnia, w którym należało uregulować zobowiązanie.
Przedawnienie długów spadkowych
Długi spadkowe, podobnie jak długi bankowe, stanowią złożony, wymagający szerokiego objaśnienia, temat. W tym miejscu ograniczymy się więc jedynie do wyjaśnienia, że takie zobowiązania przedawniają się generalnie po upływie 6 lat; warto też dodać, że spadkobierca, który w ciągu 6 miesięcy nie zadecyduje, czy dług przyjąć czy odrzucić, odpowiada za zadłużenie spadkodawcy tylko do kwoty odpowiadającej wartości majątku spadkowego.
Przedawnienie długu alimentacyjnego
Niezależnie, czy mowa o długu alimentacyjnym wobec dziecka czy też w stosunku do byłego małżonka, można domagać się zapłaty zaległych alimentów za okres 3 ostatnich lat. Warto zauważyć, że ponieważ alimenty są płacone w comiesięcznych ratach, każda z rat przedawnia się w innym terminie.
Przedawnienie roszczeń telekomunikacyjnych
Zgodnie z wydanym w 2009 roku orzeczeniem Sądu Najwyższego, w kontekście umów zawieranych z dostawcami usług internetowych i telefonicznych znajdują zastosowanie ogólne przepisy o przedawnieniu, a nie przepisy o umowie zlecenia. Do przedawnienia długu za telefon komórkowy czy Internet dochodzi zatem po upływie 3 lat.
Przedawnienie nakazu zapłaty
Trzeba mieć świadomość, że nawet roszczenia stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu, czy też umową zawartą przed sądem lub przez niego potwierdzoną, nie mają charakteru bezterminowego. W ich przypadku, niezależnie jakiego rodzaju długu dotyczyła sprawa, przedawnienie nakazu zapłaty następuje po 6 latach lub ewentualnie po 3 latach – w niektórych, omówionych w K.c., przypadkach.
Przedawnienie długu u komornika
Zdarza się, że mimo wydania nakazu zapłaty przez sąd i prowadzenia egzekucji komorniczej, wierzyciel nie odzyskuje lub odzyskuje tylko część należności. W takim wypadku, ma on 6 lat na złożenie wniosku o ponowne rozpoczęcie egzekucji. Termin przedawnienia jest w tym wypadku liczony od dnia, w którym komornik postanowi o umorzeniu egzekucji ze względu na jej bezskuteczność.
Przedawnienie długów a wpis w rejestrze dłużników
Rola biur informacji gospodarczych polega przede wszystkim na zbieraniu danych o nierzetelnych dłużnikach, zarówno firmach, jak i osobach prywatnych, które mają zaległości płatnicze wobec banków, instytucji pożyczkowych, czy też innych przedsiębiorstw niepaństwowych.
Aby dana firma lub osoba prywatna mogła wpisać dłużnika na czarną listę BIG, dług musi opiewać na minimum 200 lub 500 zł (w przypadku długu firmowego) i być wymagalny od co najmniej 60 dni. Poza tym podmiot dokonujący wpisu musi wcześniej ostrzec dłużnika o zamiarze przekazania jego danych do wybranego BIG-u. Jeśli dana osoba trafi już do rejestru dłużników, to ewentualne przedawnienie długu nie spowoduje, że zostanie z niego wykreślona. Co więcej, w rejestrze BIG może znaleźć się nawet na podstawie zadłużenia, które uległo już przedawnieniu. Niezależnie o której sytuacji mowa, tylko spłata zaległych należności pozwala dłużnikowi opuścić czarną listę.
Konsekwencje wpisu do rejestru BIG
Osoby wpisane do rejestru dłużników często mają trudności z zaciągnięciem kredytu lub pożyczki, a nawet z zawarciem umowy abonamentowej na telefon czy Internet. Wszystko dlatego, że niemal wszyscy usługodawcy sprawdzają zdolność kredytową i wiarygodność swoich potencjalnych klientów. W ten sposób zabezpieczają się przed ewentualnymi stratami finansowymi (nierzetelnymi płatnikami).
Co więcej, samo spłacenie przedawnionego długu nie sprawi, że od razu będzie można bez problemu dostać pożyczkę. BIG to także miejsce, w którym można sprawdzić regularność spłat, terminowość i przede wszystkim wiarygodność osoby starającej się o daną usługę czy kredyt. Jeśli więc dłużnik został wpisany na listę zadłużonych przez to, że bardzo długo nie spłacał należności, to nawet jeśli w końcu owe należności zaczął spłacać, jego historia może sugerować, że i tak może nie być wiarygodnym klientem.
Warto o tym pomyśleć, by nie wpędzić się w dodatkowe kłopoty finansowe. Wystarczy pamiętać, że przedawnienie długu nie jest równoznaczne z jego anulowaniem.
***
Unikanie spłaty zobowiązania jest zachowaniem niezgodnym z ogólnie panującymi zasadami społecznymi, a dotrzymywanie umów stanowi fundament bezpieczeństwa obrotu gospodarczego i naszego wzajemnego zaufania. Gdyby standardem stało się niespłacanie długów, doszłoby do załamania się rynku i gospodarki jako całości, a w społeczeństwie zapanowałby chaos.
Nikt nie powinien mieć zatem wątpliwości, że zadłużenie warto spłacić nawet wówczas, gdy uległo już ono przedawnieniu. Jeśli spłata przekracza możliwości finansowe, można skorzystać z pomocy firm profesjonalnie zajmujących się rozkładaniem długów na raty. Firma KRUK oferuje dogodne warunki wychodzenia z zadłużenia – dostosowane do możliwości zadłużonego. Przypominanie o nadchodzących ratach (których wysokość będzie przystępna dla spłacających długi), pomoc w rozplanowaniu domowego budżetu, ciągła kontrola i możliwość monitorowania postępu spłaty zadłużenia, to tylko niektóre udogodnienia oferowane przez firmę KRUK.
Wychodzenie z zadłużenia nie jest łatwe. Zwłaszcza, jeśli wpadło się w tzw. spiralę zadłużenia. Jest wiele możliwości, które pomogą wydostać się z finansowych tarapatów. Niezależnie od tego, na którą z nich decyduje się dłużnik, na pewno nie powinien liczyć na to, że przedawnienie długu całkowicie rozwiąże jego problemy.
Ustawienia plików cookies 
Używamy plików cookies